Gdy do naszego Ośrodka trafia nowe dziecko, chcemy mu tyyyyle pokazać!
Ale co konkretnie może zobaczyć Maluszek, którego oczka skaczą, pływają, mrużą się, uciekają na boki, są uciskane piąstkami? Na to pytanie może spróbować odpowiedzieć tyflopedagog.
Pod tym tajemniczym słowem kryje się specjalista odpowiedzialny za:
• odpowiednią interpretację dokumentacji medycznej (okulistycznej, neurologicznej) kilkudziesięciu dzieci słabowidzących i nielicznych niewidomych w naszym Ośrodku
• przeprowadzanie funkcjonalnej diagnozy możliwości wzrokowych dzieci z niepełnosprawnością złożoną w oparciu o:
- program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem N. Barragi i J. Morris
- program oregoński
- arkusz obserwacyjny Jacka Kielina (funkcje wzrokowe)
- test preferencyjnego patrzenia dr Lei Hyvärinen i inne skale
• opracowywanie, w oparciu o wieloprofilowe dane diagnostyczne, indywidualnego programu terapii widzenia
- pobudzanie do patrzenia, stymulowanie widzenia, rozwijanie podstawowych sprawności wzrokowych związanych z kontrolowaniem ruchów gałek ocznych (lokalizowanie bodźca, fiksacja, śledzenie, zbieżność, przenoszenie spojrzenia, wodzenie, przeszukiwanie), kształtowanie pojęć i pamięci wzrokowej, osiąganie wyższych sprawności wzrokowych, m.in. identyfikowanie obiektów na obrazkach, dobieranie obiektów i obrazków wg określonych cech, odnajdywanie szczegółów na obrazkach prostych i złożonych
• prawidłową realizację i weryfikację (1-2 razy rocznie) programów stymulacji widzenia
• adaptację najbliższego otoczenia do potrzeb wzrokowych każdego dziecka z dysfunkcją wzroku:
- uwrażliwienie na to, że nagromadzenie bodźców („bałagan wzrokowy”) przeszkadza w spostrzeganiu
- dobór tła, oświetlenia, kontrastów, kolorów, czasu ekspozycji bodźca
- określenie, w którym kierunku dziecku najłatwiej patrzeć i pokazywanie z tej strony zabawek, obrazków, pcs-ów do komunikacji itp.
- określenie, czy dziecko lepiej skupia wzrok na bodźcu w ciemni, czy w świetle dnia
• dostosowywanie pomocy dydaktycznych do możliwości wzrokowych dzieci:
- dobór wielkości zabawek i optymalnej odległości od oczu dziecka
- zachęcanie do korzystania podczas terapii z materiałów i zabawek czarno-białych, kontrastowych, świecących, błyszczących
- dobór wielkości symboli pcs do komunikacji, dobór symboli dotykowych
- włączanie do terapii książeczek kontrastowych i dotykowych
- samodzielne wykonywanie kontrastowego „tuningu” zabawek i pomocy
- wykonywanie „Małych domków” wg Lilli Nielsen do stymulacji wzroku
- szycie chust do chromaterapii, mat kontrastowych i innych unikalnych rzeczy
• poruszanie się z przewodnikiem i dotykowe eksplorowanie otoczenia
• pokazywanie rodzicom, nauczycielom, asystentom i innym osobom, że wystarczy odrobina wiedzy i wrażliwość na problemy wzrokowe dziecka, a ćwiczenia oczu będą się niejako same robiły przy okazji codziennych czynności…
• prawidłowa higiena oczu oraz masaż okolic oczu i relaksacja wg Williama H. Batesa „Naturalne samoleczenie wzroku” i „Joga dla twoich oczu”
Terapia wzroku popularnie zwana w naszym Ośrodku „oczingiem” skutkuje lepszym wykorzystywaniem widzenia w codziennym funkcjonowaniu dziecka słabowidzącego. A wtedy świat naszych podopiecznych staje się bardziej zrozumiały.
Zapraszam rownież do zapoznania się z filmami na Youtube poświęconymi stymulacji wzroku!
Przygotowała - Anna Zakrzewska
